Homepage Joed Elich
TMOCT: Theatre, Music
and Other Civilized Things
Balada - Faust-Bal Madrid
Wagner – Rienzi (Katherina Wagner) Bremen
Bookstores Amsterdam
Sciarrino – Superflumina Aachen
Strauss – Die Lustige Nibelungen München
Faust-Bal Madrid, 22 Feb 2009 - My first time in the Teatro Real. My
first acquaintance with Leonard Balada. The premiere of his new opera
Faust-Bal. A female Faust with a libretto by surrealist Fernando Arrabal. -bal
stands for the last three letters of Arrabal and the first three of the
composer himself. Faust is a woman, Mefistofeles moves the action. God is
watching from high above the stage. The staging was spectecular, the music very
approachable and played very well by Jesus Lopez Cobos and the Orchestra
Sinfonica de Madrid. The text with Spanish surtitles too complicated for a
foreigner.
Review
in El Pais: http://www.elpais.com/articulo/cultura/Faust-bal/Verdi/nueva/temporada/Teatro/Real/elpepucul/20080312elpepucul_9/Tes
Teatro Real: http://www.teatroreal.es/Programaci%C3%B3n/Detalle/?posicion1=2371
Bremen,
Dec. 2008. Saw Katherina Wagner's version of Rienzi. The German audience did
not like the discreting of the hero. Boohing and leaving the hall after the
first and the second act. But it was theatre from start to finish. A
performance in Leipzig in 2007 was better in a musical sense, but dull on
stage. This performance was grotesk: the men in power were ridiculed. Power
corrupts and that was made all too clear by Katherina. Rienzi swings as a pop
star with changing hair in an enormous setting. The orchestra by Christoph
Ulrich Meier was at the edge of their capacities. The choir by Tarmo Vaask was
very good. Surtitles came in handy, not often done in Germany when there is a
German opera. The newspaper Bremer Kurier reported that this was a good prelude
for a performance in Bayreuth. Whether that will be in the Festspielhaus
remains to be seen.
Leiden, August 27, 2013 - When will this
bookstore go bankrupt? That was the question in my head when I left the restyled
bookshop in one of the Netherlands' university towns. After my third one in a
row, I couldn't but think that this shop is doomed. When I saw the name 'Polare' for the first
time, the song 'Volare' came into my head. Sung by Italian actor Domenico
Modugno,
it talks about flying. It gave me exactly that feeling: "Let's fly way up
to the cloud, Away from the maddening crowd".
First floor: lots
of books on sale. With red stickers. But the new books also had red stickers.
And the cheap books were tucked away in pathetic boxes. Who takes care of these
orphans and left-overs? Poor authors who find themselves so ill-treated. If it
is cheap, it doesn't mean you have to maltreat them.
Second floor: dusty, dirty carpet as if
this was a second hand book store. But it isn't. It sells brand new books! Although
I found some of those dusty boxes here too. Signs with subjects are different
for every bookcase.
Top floor: second hand books, some quite beautiful and expensive, but a very
limited selection compared to the old De Slegte shop. Poor book shelves, as if
the store is going out of business.
It wasn't any different in the other two Polare shops. Let me fly away from
this misery. I go for the small specialized bookshops, the eccentric places
such as Powell's Bookshop in Portland or a
webshop. My bet is that Polare will die within a few years.
PS: Polare went bankrupt at the beginning
of 2014. Some shops continued in private ownership and did quite well since.
Aachen,
29 dec. 2012. Salvatore Sciarrino, who doesn't know him? The Italian composer
wrote Superflumina for the Mannheim Opera and I saw it in Aachen at the end of
2012. Minimal music, but not like Philip Glass or John Cage. Maximum
performance, but not like Verdi or Wagner. Anna Radziejewska as La Donna is amazing: the role was especially written for
her. And it shows. One hour and 45 minutes of pure attraction and attention.
Naar aanleiding van de wedstrijd unitedwriters.nl
(1) Genoeg geraniums om achter te zitten?
(2) Toen kwam Paul in haar leven.
(3) Ach, misschien had zij toch gelijk.
München, 8 Jan.
2011 - Around the time that the Augustine priests started brewing their famous
beer in München (1325), there were already ...versions of the Nibelungenlied.
Only a few hundred metres from the Augustine Brewery, a restaging of 'Die Lustige Nibelungen' (The Merry
Nibelungen) was given by the Kammer Oper München. The operette by Oscar Straus
(1870-1954) had been in oblivion for many years, after it had been banned from
the stage by the national-socialists in the 1930's. It makes fun of the
historical figures and there is a lot to laugh for those who know the story: an
effeminate Siegfried, a butchy Brünhilde.
A wonderful production - brought up to date and modernized by Dominik
Wilgenbus und Alexander Krampe. The musicians are on stage between the 'rocks',
the singers do a lot of acting and dancing.
Gladbeck, 3 Oct. 2010 - The German city of Gladbeck is in the middle of the Ruhrgebiet, European Capital of the Year. It is more of a village with the former post office turned into a hotel. It is one of those German places one doesn't know nor travels to as a toursit. But it can be quite pleasant although the choice of restaurants is limited. The former Maschinenhalle Zeche Zweckel is scene to Hans-Werner Henze's musical piece Gisela. A railway station in Napels, later Oberhausen. A German girl falls in love with an Italian man, takes him to her gloomy hometown. Love and despair with a light touch. Henze himself went to Italy in 1953 to never really come back. The music is beautiful, the cast amazingly good as is the local orchestra.Commedia del'arte, a wonderful entertaining evening. Wish they used these old factories more often.
St
Louis USA - 10 March 2010. My first record of Meredith Monk was Songs from the
Hill (1979), given as a present by a good friend. Last night
I saw the 68-year old singer/composer/artists live for the first time in my
life. And what an experience! In the Pulitzer museum in St Louis, she gave an
extra concert because of the upcoming world premiere of her piece on Saturday
March 13 with the St Louis Symphony Orchestra. Her voice seems not to have
changed and her singing of some of the Songs from the Hill was as if you are
listening to a young woman. The duets with Katie Geissinger (Volcano Songs) and
Theo Bleckmann (Facing North) were very special. The setting of the museum with
the enormous stairs and balcony added to the experience. I was among the 100
lucky ones to have a ticket. St Louis, once the fourth city of the US, home of
Scott Joplin, Chuck Berry and Hans Vonk, the late Dutch conductor of the SLSO
for a long time). Meredith radiated a lot of power: I am looking forward to the
performance on March 13 and when back home I will make a few programs about her
for my monthly radio show on concertzender.nl
Darling, 10 Jan.
2010 - The road to Darling from Cape Town is easy and quick. Less and less
houses, more and more cows. When you turn into the village Main Street: it is
obvious already. This is Pieter Dirk Uys town. We park on Evita Bezuidenhout
Boulevard and visit the local museum, housed in the former town hall. What one
would normally call a jun shop, this place becomes really interesting with old
machinery, carefully restored and displayed in themes: living room, bedroom,
bathroom, church, farm, bakery, milk factory. Everything is within reach to
touch. But of course no one dares to touch those relics of the 20th century.
After a sumptuous lunch with bobotie and local Darling wine, it is off to the
old railway station. Pieter Dirk Uys started his own theatre there, a couple of
years ago: Evita se Perron. People come from all over and from Cape Town to see
one of the four shows that are being staged every weekend. One can have lunch,
buy local art and support local artists. A few days after we visit the show
'Evita talks Cactus', a swimming pool for the children will be opened in
Darling. Sponsored by Uys, special guest of honor: Archbisschop Desmond Tutu.
Evita Bezuidenhout is as good as ever. Firing jokes into the audience and
playing with the people sitting in the room, whether they are from Iceland,
Wales, Hout Bay or Holland. Vaut le voyage, as the French would say.
Enschede,
10 Oct. 2009 - How provincial can opera be? Last week I saw Carmen in the Deutsche
Berlin, today Das Rheingold in the provincial town of Enschede (East
Netherlands). Guess who won, if there is such a thing as winning in opera. The
Carmen was dreadful, out of tune, sloppy and very parochial. Das Rheingold was
top quality with one of the best stagings I have ever seen. In Berlin they did
not care about singing simultaneously, the lighting was very poor. In Enschede,
the timing was perfect, the lighing extraordinary. Berlin hired Soeren
Schumacher and conductor Yves Abel. in the Netherlands they opted for Antony
McDonald and conductor Ed Spanjaard (who worked in Bayreuth, it showed). But
Enschede is not Berlin. In Berlin the financial and artistic problems with the
three opera houses are tremendous: last month director Kirsten Harms announced
her resignation after fierce critics had done their work. I don't want to give
a secret tip, but Die Walküre ist next, in 2010. Also in Enschede. And by the
way, they served drinks after the opera for free, so people had a chance to
chat and talk about the performance which was an excellent idea. The new
theatre in Enschede adds to the experience. Whether the Reisopera will manage
financially with the Ring, no one knows yet. They have won the artistic battle,
that is quite clear.
Amsterdam
- June 23, 2009. Maurico Kagel has been in Amsterdam many times. I saw him a
few times sitting in at concerts - always deeply interested and enthusiastic.
This last concert he was not there. Mauricio died September 18, 2008 but left
us something beautiful: In der Matratzengruft. Based on text by Heinrich Heine
this piece is about the final days of a man, dying. The piece was premiered in
Munich in April 2009 and was sung by Maarten Beekman in Amsterdam. Impressive.
- Thank you Mauricio - I remember so very well that 'Two-Man-Orchestra' piece you wrote. I saw
and heard the installation in early 1999 in the Pont Museum in Tilburg (NL).
This 250-instrument construction is owned now by the Gemeentemuseum in the
Hague. You can see for yourself what it is like, but only seldomly do you hear
it being played. Ger de Zeeuw and Steef Gerritse from the Schönberg Ensemble played it at that time. -
Thank you Mauricio!
Paris, April 5, 2009. - Die Feen, Les
Fees, The Fairies, the oldest opera Richard Wagner rejected himself, was a
success under Richard Strauss. And after more than half a century it is
becoming popular again. Theatre Chatelet did a new staging and it was a big
success again: enthusiastic audience, beautiful direction and more than average
singing. The choirs were impressive. In the intermission there was some
spectacle as well: two visitors got into a fistfight over a seat. The orchestra
and the stalls got up to watch this medieval show. Eveything calmed down again
and the second act started.
The new museum of immigration (Cité
Nationale de l'Histoire de l'Immigration, formerly the colonial museum) is also
about fighting: fighting stereotypes.
Everyone his stranger? is the theme of the
exhibition with some extraordinary documents, posters and material
Netherlands, Monday March 23. It felt like Friday the 13th. Every thing went wrong. Traffic jams, a meeting from which I could not escape, too late for the next appointment, another traffic jam. Finally home, at 8 pm. Realizing that this day we are celebrating. Thirty-one years, nothing special. But no flowers, no present. I unpack my computer case. Oh, I got a little present today, wrapped in a simple envelope. How did they know: a salt-and-pepper set. Cute, Delft Blue. We did not have a set after the last one broke. With regards from KLM. Because I participated in some customer community forum. Saved at last.
Albuquerque, -
Friday March 13. They always say that Friday the 13th is an unlucky day. Not
for me. Thursday 12 it was. Transported from my New York hotel to Laguardia
Airport in a bride-white stretched limousine (I felt so awkard getting out at
the airport, almost lost my contact lense in this rattling, ridiculous
vehicule). Flying to Albuquerque but ending up not having any meals, and at the
hotel at 1.00 am everything was closed except the vending machines. But then you
need coins and change. The comfort was that I was upgraded to a junior suite in
the hotel with an empty minibar and a balcony without chairs. I left the window
open for the night to hear the clock chime every hour. Jetlag I suppose.
Welcome to Albuquerque. What have they done to food in the US? Nowehere a
supermarket to be seen, only fast food and overcooked salty stuff.
Bayreuth, Augustus 2008. Bayreuth is een andere muziekstad dan
andere steden. Als je zegt dat je naar Bayreuth gaat, denkt iedereen dat je
Beirut bedoelt. Maar dit provinciestadje heeft weinig met de Midden-Oosten
hoofdstad te maken. Op straat lopen alleen blanken. In het Festivaltheater is
alles ook anders. 45 weken per jaar is het ongebruikt: alleen tijdens het
festival is het in gebruik en dan niet eens alle avonden. Het orkest zit in
tshortjes en luchtige kleding terwijl het publiek zich in smokings en
avondjurken heeft gehesen. Ook als is het 32C buiten. In de zaal is het
bloedheet. Het orkest is onzichtbaar. Er is weinig opsmuk in het theater: de
stoelen zijn met dunne stof bekleed. Tenminste de zittingen, de rugleuningen
zijn van hout. Oudere dames nemen kussentjes mee. De toiletten o verstromen als
het buiten hard regent. Voor versnaperingen moet iedereen het gebouw uit.
Steigenberger heeft twee restaurants neergezet, één voor het plebs en één voor
het chiquere volk. Vijf rijen voor ons zit Angela Merkel. Achter haar een man
met een oortje in. Verder lijkt alles normaal. Elf jaar geleden ademde de stad
geen Wagner-sfeer, nu is dat anders. Tentoonstellingen, Wagnermenu’s, veel
boeken en cd’s, een openluchtvertoning van de Parsifal met tienduizenden
bezoekers. Eva Westbroek was groots, en als Sieglinde het hoogtepunt van de
Walküre. Albert Dohmen moest groeien tot in de Siegfried. Het orkest olv
Christian Thielemann speelde voortreffelijk. Eigenlijk was alles in orde: Linda
Watson als Brünhilde, Stephan Gould als Siegfried, de mime, Arnoud van Besuyen
als Loge. De enscenering viel tegen: moderne accenten in het oud decor
(werklui, toeristen, spelende kinderen, graffiti, een snelweg) hebben
nauwelijks een functie. De Waldvogel zingt vanaf een viaduct. De Siegfried
begint 15 minuten te laat. Voorpaginanieuws voor de Bayreuther Kurier. De
enorme hoosbuien hebben de kelder van het Festivaltheater onder water gezet en
sommige mensen hebben het theater niet op tijd bereikt. Daarom deze
uitzonderlijke maatregel. Verder gaat alles op de minuut. Iedereen is kalm,
niemand gehaast. Zo moet je van muziek genieten. Eten in Duitsland is nog
hetzelfde als 11 jaar terug: veel worst, zult, varkensvlees. Frische Brötchen,
sekt, goeie koffie inmiddels. En de maaltijden zijn spotgoedkoop. Snitzeldag:
Zigeunerschnitzel mit Pommes voor vijf euro. Groente doen ze niet aan. Het bier
vloeit de hele dag door. Zuiver, met reinheidsgebod gebrouwen. Als we ’s
ochtende om 11.00 uur het feestterein Die Meile bezoeken om de
houtskoolverbranding te bekijken (het feest begint pas ’s middags), roept de
eigenaar: “mochten sie ein Bier?”
Nederland, 2 februari 2007. De kijkers komen zonder hun makelaar. Man en vrouw bekijken het huis zeer uitvoerig en hebben overal commentaar op. Ze weten alles over de leeftijd van het parket, de stijl van de schouw, de kwaliteit van het geslepen glas. Het ontgaat ze niet dat een stukje van het glas-in-lood kapot is. Op het laatst valt het oog van de vrouw op de piano. Is dat uw grootvader, vraagt ze, wijzend op een foto van Richard Wagner die op de piano staat? Ik aarzel even, maar trek mijn gezicht in een plooi en hoor mezelf antwoorden: “ja, en dat was zijn buitenhuis”, terwijl ik wijs op een pentekening van het Festspielhaus in Bayreuth die boven de piano hangt.
Dag 1 - Twaalf dagen in Adelaide, tijdens het
Adelaide Festival. Zomaar wat indrukken
Dag 2 - Annoyed = De
taxichauffeur klaagt steen en been als ik instap op het nieuwe vliegveld van
Adelaide, dat net 3 dagen open is. Er kwam water door de olieleidingen, de
taxistandplaats was onvindbaar en niemand wist hoe de nieuwe
incheckbalies werkten. Maar het nieuwe vliegveld is een oase van rust en licht,
na het donkere hol waar ik vele malen eerder landde. Er zijn nu ook pieren met
slurven – vroeger moest je gewoon de vliegtuigtrap af, over het beton lopen. Ik
moet weer wennen aan het Australische accent en als de chauffeur een grap
vertelt over een Rus, een Amerikaan en een Ier, snap ik er niets van. Had ik
maar niet moeten zeggen dat ik grappen leuk vind. Gelukkig duurt de rit naar
het centrum maar 15 minuten. Ik maak nog net de openingsceremonie van het
Adelaide Festival mee: boven de Torrens River in het centrum zweven ballonen,
dansers en danseressen, ja hele vleugels wapperen over de rivier. Het is een
verhaal over een Italiaan die een grote vleugel heeft maar er nooit op speelt.
Begeleid door de Walküre-muziek rijden tientallen fietsers langs de rivier
terwijl door de lucht twee acrobaten fietsen. Het is een spektakel, maar de
Adelaiders zijn maar matig enthousiast. Zij gaan voor de voedsel- en
drankstalletjes die overal staan opgesteld. Ik heb een klein apartementje
midden in de stad, zodat ik alles te voet kan doen. Om de hoek ligt het Hilton
hotel waar de meeste artiesten, acteurs en schrijvers zitten. Om middernacht
zie ik daar op de stoep overal kakkerlakken wegschieten. Een mede-voetganger
die voor het stoplicht staat te wachten ziet het ook. We moeten allebei
glimlachen.
Dag 3 – Stuck - Writers
Week, onderdeel van het grotere Adelaide festival, vindt plaats op een gazon.
Onder bomen worden twee grote tenten neergezet waar zo’n 3000 mensen kunnen
luisteren naar schrijvers die voorlezen of in discussie met elkaar gaan. De
rest van de twee jaar is dit een rustig park, waar beesten de vrijheid hebben.
Dat dacht de possum ook, die zich gisterenochtend versliep en toen hij wakker
werd, duizenden mensen onder zich zag, die druk pratend en drinkend
toestroomden. Hevig geschrokken probeerde het beest de boom uit te komen, maar
er was nergens een rustige plek om af te dalen. De hele dag was de possum
veroordeeld om te luisteren naar de uitvoerige vrouwelijke vleselijke
beschrijvingen van Sarah Waters, de belevenissen van Tessa de Loo op de
toiletten in Albanië, de onderkoelde humor in de gedichten van Simon Armitage en
het gekwebbel van heel veel andere schrijvers. Arme possum. Het publiek leefde
de hele dag mee met hem. Pas na 19.00 uur werd het rustig. Vanochtend zijn de
bomen leeg. De schrijvers kunnen weer ongestoord hun gang gaan.
Dag 4 – Brokeback - De
Australische acteur Heath Ledger was erg teleurgesteld dat hij geen Oscar had
gewonnen, en de Australische media spraken er ook schande van. Die
conservatieve Amerikanen...... Vóór de uitreiking stonden de kranten vol van de
Australische cowboy die rolmodel was voor Heath: Adam Sutton, een ‘knock-about
horseman from the Hunter Valley’. De Sydney Morning Herald pakte zelfs uit met
een voorpaginagrote foto van Heath, liggend op de grond met een
paard. Maar gelukkig hebben ze hier hun eigen Brokeback Mountain: het toneelstuk
‘Thief River’ van Lee Blessing. Op een boerderij in de Mid-West van Amerika
groeien twee mannen op die iets voor elkaar voelen, maar daar niets mee kunnen
doen. Op het toneel spelen twee keer drie mannen de levensfasen van de twee
karakters. Als de één op zijn oude dag de ander, inmiddels weduwnaar, weer
tegenkomt, vraagt hij hem samen te gaan wonen. De zes acteurs, van begin
twintig tot eind zestig, riepen meer emotie bij mij op dan de film. Maar ze
zeggen hier dan ook ‘no mile without a mite’ (als je dat met Australisch accent
hardop leest is dat niet een mijl zonder mijt, maar een male zonder mate).
Dag 5 – Endurance - Hoelang
kun je kunst verdragen? Naar een schilderij kijk je een paar minuten, een
klassiek muziekstuk duurt tussen de 12 en 60 minuten, dan is er bijna altijd
een pauze. Vanochtend was ik bij een lezing van Lars Spuybroek, een Nederlandse
architect die o.a. een (niet-winnend) ontwerp voor het nieuwe World Trade
Centre in New York heeft gemaakt. Hij sprak anderhalf uur en het 500-koppige publiek
was ademloos. Ik incluis. Niemand liep weg. Het was een fascinerende lezing
over materialen, texturen, zachtheid en vormen. Een paar honderd meter verderop
was de Zuifafrikaanse Lyndall Gordon zo saai dat er na 15 minuten heel veel
mensen wegliepen. Ik incluis. Hoelang duurt mooie kunst? Gisterenavond speelde
de Indiaase violist Subramaniam met zijn ensemble in de ‘Persian Garden’, een
festivalterrein aan de rivier, in de openlucht. Hij speelde ruim een uur zonder
onderbreking pentatonische muziek. Het was hallucinerend en leek zo voorbij.
Edo de Waart speelt hier volgende maand de Ring der Nibelungen in één uur, een
‘samenvatting’ van Henk de Vlieger. En ik heb niks met al die Lord of the Rings
films, maar ik ga zeker a.s. maandag naar het toneelstuk ‘Sort of the Rings’.
De hele cyclus in één uur en 8 minuten. Echte kunst kan niet kort genoeg zijn.
Dag 6 – Bush - Toen ik
hoorde dat volgende week op televisie de Bush Show zou beginnen, dacht ik, hé,
gaan ze hier nu ook al een soap serie over Bush beginnen? Australiërs houden
van ‘Bush bashing’ en tijdens het Adelaide Festival gaan heel veel lezingen en
theaterstukken over Bush, 9/11 en terrorisme. Australië lijkt in de ban van
Bush. Maar de ban van de bush lijkt ver weg. De link tussen bush en outback hoor
of zie je niet. De directeur van het Adelaide Festival, Brett Sheehy, werd
vanmiddag flink bekritiseerd omdat hij nauwelijks aboriginal en ‘bush’ kunst in
zijn programma heeft opgenomen. Nu is er in Adelaide weinig ‘bush’ te bekennen
en voor kangoeroes moet je een paar uur rijden. Gelukkig is er wel het Tandanya
National Aboriginal Institute, waar ik al heel wat goede tentoonstellingen heb
gezien. Nu was ik getroffen door de foto bij de tentoonstelling ‘Colliding
Worlds’ waarop vijf aborigines in een meer aan het drinken zijn. De foto uit
1957 maakt deel uit van een collectie van 3000 foto’s van D.M. Thomson, die
voor het eerst in contact kwam met de Pintupi stam. De volgende reis naar
Australië moet maar weer ‘going bush’ worden.
Dag 7- Miriam - Gisterenavond
was ze er. Dat is niet niks, want ze is al 74. Ze kwam voor WOMAD. Ik dacht
eerst dat het een vrouwenfestival was, maar de afkorting staat voor World Music
Adelaide. In de Botanical Gardens treden drie dagen lang 40 groepen op van Iran
tot Vietnam en van Ierland tot Zuid-Afrika. Miriam swingde op het podium met
haar oranje jurk en gooide het hele programma in de war omdat ze niet 45 maar
75 minuten optrad. Niemand had bezwaar. Mama Africa was wel het duidelijkste
voorbeeld van de kloof tussen Noord en Zuid. Ja, Miriam Makeba was here. Het is
waarschijnlijk politiek correct, maar mij bevielen de Afrikaanse beat, de
merengue en de aboriginal dansen veel beter dan het Ierse gefiedel en de
Australische country. WOMAD duurt drie dagen: je krijgt een polsbandje om dat
je niet af mag doen. Ik voel me nu net een koe met een streepjescode. Het wordt
gescand als je het terrein opkomt en weer verlaat. Wel handig, want in de stad
herken je meteen de andere WOMAD-koeien. Dag 8 – Square Ruitjes. Australische
mannen dragen ruitjes. Lelijke ruitjes: groen met bruin en heel grof of grijs.
Of ruitjes zonder lijnen. Nog erger zijn de schuine ruiten op het hemd over een
te dik lijf. Grote rode ruiten, of piepkleine blauwe. Er zijn mooie ruitjes
maar die hebben de mannen in Adelaide niet. En als er geen ruitjes zijn, dragen
ze verticale strepen. Geen horizontale. Bruin met groen, of alleen bruin met
wit ertussen. Brede strepen. Net als die grove ruiten. Ik zag zelfs ruiten met
weer ruitjes daarin. Ook sommige vrouwen dragen ruiten. Echt smerig: roze,
lichtgele, of hele grote uit hun verband gerukte ruiten, die de hele borst
bedekken. En dan hebben ze ook nog een tas bij zich met ruitjes. Het ziet er
niet uit. Maar Stephanie McCallum speelde prachtig in de Pilgrim Square Church.
Franz Liszt, daarna Elena Kats-Chernin (die ik ook bij de voorspeelmiddag in
het Bethaniënklooster een keer heb gedaan). En het hondsmoeilijke Concerto voor
Piano Solo van Charles-Valentin Alkan. Geweldig. Gefluit. Gejoel. Maar het
publiek was ruitjes.
Dag 9 - Triptych - Adelaide
is niet bepaald een katholieke stad met zijn honderd protestante kerken, maar
dezer dagen lijkt de heilige drie-eenheid toch de boventoon te voeren. Het
begon allemaal met Francis Bacon. Een tentoonstelling van zijn drieluiken (triptychs
– er schijnen er nog 28 over te zijn van de 33 die hij heeft gemaakt), een
documentaire over zijn leven en een toneelstuk: The Three Furies. Dat
toneelstuk gaat over het leven van Bacon, maar vooral over zijn relatie tot
George Dyer, zijn belangrijkste model. Het is een toneelstuk met eigenlijk maar
drie woorden: bloody, fuck, shit. Veel geschreeuw. Ik vond er niets aan, maar
het publiek was enthousiast. Mijn buurman, een echte ozzie, vond het ook
allemaal maar ‘tedious’. Een gemiddelde dag in Adelaide is voor mij ook een
drieluik: overdag een lezing of een tentoonstelling, in de vroege avond een
toneelstuk of concert en laat op de avond nog muziek of een bezoek aan The
Garden of Unearthly Delights (de Adelaide versie van De Parade). Nog meer drieluiken.
Michael Cunningham legde uit dat The Hours eigenlijk drie boeken zijn: de
levens van Virginia Woolf, Mrs Dalloway en Julia Brown (lees: Michaels moeder).
Ik zie nu overal drie-eenheden, of zijn dat spoken? Enfin, ik heb Michael
Cunningham maar gevraagd zijn boek drie keer te signeren, wat hij graag deed.
PS 1. Ik moet mij verontschuldigen over gisteren. Ik heb vandaag een man gezien
zonder ruitjes. Hij zat naast me te luisteren naar Faridi en het Iraqi Maqam
Ensemble (overigens in exile in Nederland). Hij droeg een effen roze t-shirt.
Hij had zijn ‘dad’s day’: zijn vrouw had een dag vrij. PS 2. Op veler verzoek
een foto van de ruitjes. PS 3. De foto van eergisteren zorgde voor commotie
(ook bij mij trouwens): 5 aborigines aan het drinken in een meer. De foto is
uit 1957 en hangt overal in de stad om de tentoonstelling Colliding Worlds te
adverteren.
Dag 10 – India versus
China- De moderne variant van Nixon in
China heet Bush in India. Daar heb je hem weer. Het is te hopen dat er nooit
een opera over wordt geschreven. De Australische premier John Howard was er als
de kippen bij om Bush te volgen en ging vorige week op staatsbezoek in India.
Om uranium te verkopen. Maar er gebeurt meer in India. Veel muziek. Twee
uitersten waren gisteren te zien: de Dohl Foundation, een enthousiaste groep
Indiërs uit Engeland die een grote trom, de dohl, bespelen. Aanstekelijke
dansmuziek die goed in de smaak viel. Maar er was ook Tavin Singh, een dj uit
London die de avond besloot met Indiaase techno. Nou ja, Indiaas: hij had een
petje op en keek geen moment op naar het publiek: je zag alleen dat petje en
niet zijn gezicht. Alsof hij een boerka droeg. Meer India: in de tram naar het
strand van Glenelg zat een donkere dame naast me. Ze toonde heel trots een hele
grote witte theepot die ze net had gekocht. ‘I am drinking tea all day and I was sick
of making small pots’. De tram remde abrupt en
de theepot knalde tegen de stang vóór haar. Kapot in drie stukken. De man aan
de andere kant bukte om de stukken op te rapen en barstte in lachen uit: ‘Made
in China’ zei hij. De vrouw reageerde ontsteld en vroeg: ‘are you from China?’
‘No, I am from India’.
Dag 11 – Let there be
music - Ik ben natuurlijk vooral naar Adelaide gegaan voor de muziek. Als je
levende componisten wil zien, is dit een ideale plek. En het is geen probleem
om een gesprek met ze aan te knopen. In één week gaan vijf composities van
Australiërs in première. Liza Lim vertelde waarom zo zoveel geloof hecht aan
nieuwe muziek en dat het haar ook lukt jongeren daarvoor te interesseren.
Pianist en componist Michael Kieran Harvey was pessimistischer, maar hij woont
dan ook op Tasmanië. Elena Kats-Chernin is er morgenavond voor de
wereldpremière van haar nieuwe stuk. En ik sprak de Australische Nederlander
Kim Bowman die met veel succes zijn ‘Black Water’ zag uitgevoerd door Amsterdam
Sinfonietta (met percussionist Claire Edwardes en een film over aboriginal
landrights van Susan Norrie). Kim was vooral verbaasd door het enthousiaste
publiek. En dan is er Brett Dean die voor het Raschèr Saxophone Quartet een
stuk schreef. Ook te horen op het Holland Festival a.s. mei in Amsterdam. Als
je dat kwartet nog nooit hebt gehoord, moet je zeker gaan luisteren: al 250
componisten over de hele wereld hebben werk voor hun geschreven van Philip
Glass tot Tristan Keuris. Zij vertolken het optimisme van Liza Lim: ik heb mijn
koffer volgeladen met nieuwe cd’s voor programma’s op de Concertzender.
Dag 12 – Food - Vandaag
even zonder veel cultuur. Hoewel: een lunch in de Adelaide Hills met Lolo
Houbein en Burr Dudd is als kunst. Salade uit eigen tuin, een biefstuk met
eigenmaakte bearnaisesaus van Burr, Adelaide Hills Pinot Noir, een smoothie van
sharonfruit uit eigen tuin. Ook voor Australiërs is eten cultuur. De centrale
markt hier om de hoek is een enorme uitstalling van fruit, groente, vis en
andere lekkernijen. De geur van specerijen ontbreekt, maar verder zou het zo
een Afrikaanse markt kunnen zijn, compleet met muziek. Maar is het de echte
smaak van Australiërs? Ze hebben hier een nieuw dieet gelanceerd, geautoriseerd
door de CSIRO, (een soort TNO): 4 keer per week rood vlees eten. In de
reclamespot zie je bejaarden swingen die nieuwe energie hebben gekregen van
‘red meat’. Enfin. En hoe maak je zelf jam? Koop een pot jam in de supermarkt,
week het etiket eraf en doe een rood geruit doekje over het deksel met een
elastiekje (Heb je ze weer, die ruitjes!!).
Dat is niet de smaak van
Australiërs, maar een grap van een Engelsman – ze houden hier van
grappenmakers. 50% van de voorstellingen ’s avonds zijn comedy, cabaret en
onderbroekenlol. Daarvoor hoef je eigenlijk niet naar het theater, want was las
ik in de krant vanochtend (zie foto): “New Venue Plan for Heaven”. En ze hebben
hier al een buitenwijk die Paradise heet!
Nederland, 14 februari 2006. - In onze buurt worden regelmatig briefjes in de bus gedaan door klusjesmannen (en vrouwen) . Het Nederlands is vaak vertaald door een bevriende relatie, en je komt er meestal wel uit wat ze willen aanbieden. Een paar weken geleden was het weer raak, maar we werden nu hoogdravend opgeroepen. Grammaticaal geen speld tussen te krijgen. “Moet u sommige veranderingen vernieuwen aanbrengen of van U huistvest en U overweegt wie het kan doen voor U? Wij voeren uit: Het schilderen, decoratie, pleister, timmerwerk, tegels, flors enz.” Dat klinkt veelbelovend. De laatste zin klinkt ook heel vertrouwenwekkend: “Gelieve te roepen: 06-4204-XXXX”.
Liège,
27 Dec. 2009 - The Wallon opera has moved from its theatre in the centre to a
tent on the outskirts of Liège, due to renovation works. Although the city is
at the cross-roads of the Dutch, French and German speaking areas, it is
predominantly French. It has been decades since I was there, and my memory was
still about a dirty, industrial, uninteresting place. It has changed since.
Apart from a good performance of ....... we went to the museum of Wallon
culture (the only visitors, so we were allowed in half price, the reasoning
behind this remaining unclear). Lots of local painters, and between the ugly
amateur canvases, there were some gems.